Heteroxromatin

Heteroxromatin — Heteroxromatin, sıx bir şəkildə dolaşmış bir DNT növüdür və ya bir neçə növdə qatılaşdırılmış bir DNTdir. Bu növlər, konstruktiv heteroxromatin və fakultativ heteroxromatinin iki kənarı arasında davamlılıq üzərindədir^[1]. Hər ikisi də gen ifadəsində rol oynayır. Sıx şəkildə qablaşdırıldığı üçün, Volpe və digərlərinə görə polimerazlar üçün əlçatmaz olduğu və bu səbəbdən köçürülmədiyi düşünülürdü^[2]. DNT-nin əksəriyyəti əslində transkripsiyaya məruz qalır, lakin RNT-nin yaratdığı transkripsiyal bastırma (RITS) vasitəsilə davamlı ötürülür. Elektron mikroskopunda və OsO4 boyanma üsulu ilə aparılan son araşdırmalar, sıx qablaşdırmanın xromatinlə əlaqəli olmadığını göstərdi^[3].

Qurucu heteroxromatin yanında yerləşən genlərə təsir edə bilər. Ümumiyyətlə, gen ekspresiyası və ya repressiyanın digər siqnalları üçün cazibədar rolunu oynamağa əlavə olaraq sentromerlər və ya telomerlər kimi struktur funksiyaları təkrarlayır və meydana gətirir.

Fakultativ heteroxromatin, genlərin histon deasetilasiyası və ya RNT-si vasitəsilə Pivi ilə qarşılıqlı təsir göstərən RNT (piRNA) kimi mexanizmlər tərəfindən susdurulmasından qaynaqlanır. Özünü təkrarlamır və qurucu heteroxromatinin kompakt bir quruluşuna malikdir^[4]. Lakin inkişaf və ya ətraf mühit zamanı ötürülən müəyyən siqnalların təsiri ilə yoğunlaşmış quruluşunu itirə bilər və transkripsiyada aktivləşə bilər.

Heteroxromatin, genomun müəyyən hissələrində H3K9-un di- və tri-metilasyonu ilə əlaqələndirilmişdir. H3K9me3 ilə əlaqəli metiltransferazların, orqanogenezin əvvəlində klon fiksasiyası zamanı heterokromatinin modifikasiyasında və klon sadiqliyinin qorunmasında əsas rol oynadığı görünür^[5] .

1. ↑ Volpe TA, Kidner C, Hall IM, Teng G, Grewal SI, Martienssen RA. "Regulation of heterochromatic silencing and histone H3 lysine-9 methylation by RNAi". Science. 297 (5588). September 2002: 1833–7. doi:10.1126/science.1074973. PMID 12193640.
2. ↑ "What is the current evidence showing active transcription withinin..." www.researchgate.net. 2019-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-30.
3. ↑ Ou HD, Phan S, Deerinck TJ, Thor A, Ellisman MH, O'Shea CC. "ChromEMT: Visualizing 3D chromatin structure and compaction in interphase and mitotic cells". Science. 357 (6349). July 2017: eaag0025. doi:10.1126/science.aag0025. PMC 5646685. PMID 28751582.
4. ↑ Oberdoerffer P, Sinclair DA. "The role of nuclear architecture in genomic instability and ageing". Nature Reviews. Molecular Cell Biology. 8 (9). September 2007: 692–702. doi:10.1038/nrm2238. PMID 17700626. 2016-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-18.
5. ↑ Rosenfeld JA, Wang Z, Schones DE, Zhao K, DeSalle R, Zhang MQ. "Determination of enriched histone modifications in non-genic portions of the human genome". BMC Genomics. 10 (1). March 2009: 143. doi:10.1186/1471-2164-10-143. PMC 2667539. PMID 19335899.